Της σημερινής Κυριακής του Ασώτου

 Αδέρφια μου αγαπημένα, 

Βρήκα εδώ μεταφρασμένα τα υμνολογικά κείμενα της σημερινής Κυριακής (του Ασώτου). Ο πλούτος της υμνολογίας μας είναι απίστευτος! Μοναδικός! Ανεξάντλητων νοημάτων και θεϊκά απενοχοποιητικός. Αφήνω εδώ μερικά από αυτά:

Τρέξε να ανοίξεις για χάρη μου τις πατρικές Σου αγκάλες, που τόσο επιθυμείς Θεέ μου. Γιατί εγώ κατασπατάλησα την περιουσία, που Συ μου χάρισες, ζώντας με ασωτίες. Τώρα όμως ατενίζω με ελπίδα προς τον αδαπάνητο πλούτο του ελέους Σου. Σε παρακαλώ λοιπόν, μη παραβλέψεις την καρδιά μου, που από την ασωτία έχει γίνει εντελώς πτωχή, γιατί με κατάνυξη Σου κράζω: Αμάρτησα ενώπιόν Σου Κύριε, σώσε με.

Ανόητα, έφυγα μακριά από την πατρική Σου δόξα, και στην κακία σκόρπισα τον πλούτο, που μου παρέδωσες σαν περιουσία. Γι’ αυτό και Σου φωνάζω με την φωνή του ασώτου: Αμάρτησα ενώπιόν Σου, πατέρα μου, που είσαι γεμάτος αγάπη και συμπόνια για μένα. Δέξου με τώρα που μετανοώ, και κάνε με σαν ένα Σου δούλο.

Πατέρα μου αγαθέ, έφυγα μακρυά Σου, αλλά μη με εγκαταλείψεις γι’ αυτό, και μη με δείξεις σαν άχρηστον δούλο της βασιλείας Σου. Ο παμπόνηρος εχθρός διάβολος με γύμνωσε, και μου αφήρεσε τον πλούτο, που μου εχάρισες. Τα χαρίσματα της ψυχής μου άσωτα τα διεσκόρπισα. Και τώρα βρίσκω την δύναμη να σηκωθώ από το βάθος, που έπεσα και έρχομαι προς Σένα φωνάζοντάς Σου δυνατά: Κάμε με σαν έναν Σου δούλο Σου, Συ που πάνω στον Σταυρό άπλωσες τα άχραντά Σου χέρια, για να με αρπάξεις από το φοβερό θηρίο, τον διάβολο και τον θάνατο, και για να με ενδύσεις και πάλι την πρώτη βασιλική στολή, που έχασα με την αμαρτία, γιατί Συ μόνο είσαι πολυέλεος.

Κόλαση είναι το μαρτύριο του να μην αγαπάς!

Ο Θεός ως πατέρας όλων των ανθρώπων δέχεται κάθε αμαρτωλό πίσω στην αγκαλιά Του. Δεν υπάρχει ανθρώπινη αμαρτία που ο Θεός να μην τη συγχωρεί όταν ο άνθρωπος το θελήσει και το ζητήσει. Για την Εκκλησία μεγαλύτερη αμαρτία είναι η απελπισία, η αντίληψη ότι ο άνθρωπος μπορεί να κάνει κάτι που ο Θεός δεν μπορεί να συγχωρήσει. Όμοια με τον Θεό, που ποτέ δεν παύει να αγαπά και να συγχωρεί τον αμαρτωλό, πρέπει και οι άνθρωποι να συμπεριφέρονται με ανάλογο τρόπο. 

Η ανταπόκριση ή όχι του ανθρώπου στην αγάπη του Θεού δημιουργεί την κόλαση ή τον παράδεισο. Κόλαση είναι η ανικανότητά μου να αγαπήσω τον συνάνθρωπο, η αδυναμία μου να τον θεωρήσω ως αδελφό και φίλο. 

Η αυτοκαταδίκη μου στην απομόνωση και τον ατομικισμό εισάγει την εμπειρία της κόλασης. Ο Θεός δεν είναι τιμωρός. Τιμωρός γίνεται ο εγωκεντρισμός μου, που μου στερεί την αίσθηση της οικειότητας με τον Θεό και τον συνάνθρωπο. Μήπως ο πατέρας δεν κάλεσε και τον μεγάλο γιο για να εισέλθει στη γιορτή και να ευφρανθεί; Ο ίδιος ο μεγαλύτερος γιος δεν ήθελε και γι' αυτό προγεύεται το μαρτύριο της κόλασης: να μην μπορεί να συμμετάσχει στη χαρά, να ζει στον τόπο της αγάπης και να αρνείται να αγαπήσει. 

Κόλαση είναι ο αυτοακρωτηριασμός των υπαρκτικών μου δυνατοτήτων. Ενώ είμαι δημιουργημένος για να αγαπώ και να αγαπιέμαι, αρνιέμαι την αγάπη ως γνώμονα ζωής και έτσι η ζωή μου ολόκληρη μετατρέπεται σε βάσανο και ταλαιπωρία. Όπως αριστοτεχνικά το συνόψισε ο Θεόδωρος Ντοστογιέφσκι στο αριστούργημά του «Αδελφοί Καραμάζοφ», «κόλαση είναι το μαρτύριο του να μην αγαπάς». 

Την κόλαση αυτή γεύεται καθημερινά ο έγκλειστος στη φιλαυτία πεπτωκώς άνθρωπος. Εθελούσια αποκομμένος από κάθε βαθύ υπαρξιακό δεσμό, βιώνει συνεχώς τη μοναξιά, την αποξένωση, την ανωνυμία. Κόλαση είναι η ελεύθερη εκλογή του ανθρώπου να απομακρύνεται από τον Θεό, την πηγή και το πλήρωμα της αγάπης. 

Αντίθετα, παράδεισος είναι η ανταπόκριση στην αγάπη του Θεού, η εμπειρία της ένωσης μαζί Του. Τελικά, παράδεισος και κόλαση είναι η στάση μας απέναντι στην αγάπη. Η αποδοχή της είναι παράδεισος και ζωή. Η άρνησή της είναι κόλαση και θάνατος. Η εκλογή επαφίεται στον άνθρωπο. 

Απ'το βιβλίο του Σταύρου Σ. Φωτίου (2002), "Ορθόδοξα μηνύματα: Ερμηνεία ευαγγελικών περικοπών", εκδ. Εργαστηρίου Χριστιανικής Αγωγής, Λάρνακα, σ. 108-109

πηγή: εδώ

Τα όρια της αγάπης

(Ο άσωτος) έφυγε, τον άφησε ο πατέρας του ήσυχο. Τον σεβάστηκε! Απίστευτο πράγμα αυτό: ο σεβασμός του Θεού, πώς σε σέβεται ο Θεός. Τον άφησε! 

- Πήγαινε, παιδί μου.

- Δηλαδή  δεν μ'αγαπάς;

- Σ'αγαπώ πάρα πολύ.

- Δηλαδή θες να φύγω;

- Καθόλου.

- Δηλαδή δεν πονάς;

- Πονάω.

- Τότε γιατί δεν κάνεις τίποτα;

- Κάνω.

- Τι;

- Σε σέβομαι.

απόσπασμα από ομιλία του π.Ανδρέα Κονάνου (www.atheataperasmata.com)

υγ: Αναδημοσίευση από παλιότερή μας ανάρτηση. Ταιριάζει μιας και χτες ακούστηκε στην εκκλησία η παραβολή του Ασώτου.

Η δικτατορία των "πρέπει" ή αλλιώς: ζήσε με έρωτα! (Β' μέρος)

(συνέχεια της χτεσινής ανάρτησης) Μα θα μου πεις "αυτά τα πράγματα δε γίνονται". "Είναι ψιλά γράμματα, είναι για κάποιους μοναχούς ασκητές". "Εμείς εδώ στον κόσμο δυσκολευόμαστε πολύ. Δουλειά, υποχρεώσεις, οικογένεια, τρεξίματα, λογαριασμοί, άγχος, τρέλα.... Πού να βρούμε την όρεξη να προσευχηθούμε;". Μου'πε μάλιστα ένας γνωστός μου: "με το ζόρι, αφού βάλω τα παιδιά μου για ύπνο, λέω ένα Κύριε ελέησέ με και πριν προλάβω καν να το τελειώσω έχω αποκοιμηθεί απ'την κούραση". Και του'πα ένα θαυμαστό περιστατικό που μου΄πε ένας άγιος παππούλης στο άγιο Όρος (θα στην πω άλλη φορά αναλυτικά).

Και του'πα μετά ότι άμα θέλουμε να βρούμε χρόνο, μπορούμε! Πώς το'λεγε ο γέροντας Πορφύριος; "Η αγάπη είναι εφευρετική"! Μπορούμε να προσευχόμαστε όταν είμαστε στο δρόμο για τη δουλειά, στο ασανσέρ, όταν φτιάχνουμε καφέ. (Μάλιστα, ένας καλός φίλος μου έλεγε ότι προσεύχεται όταν είναι στο γυμναστήριο και κάνει διάδρομο)! Είναι λίγες απ'τις "χαμένες στιγμές" της ημέρας που μπορούμε να τις κάνουμε στιγμές μοναδικά δικές μας και να τις μετατρέψουμε σε νότες αιωνιότητας. Ο γέρ. Εφραίμ στο Σεράι έλεγε ότι ο ήχος αυτός (της ευχής) δεν χάνεται, αλλά μένει αιώνιος στο σύμπαν. 

Θυμάσαι και το περιστατικό που το συναντάμε σε πολλούς αγίους και σύγχρονους μεγάλους ασκητές; Προσεύχονταν για ώρες και απ'την κούραση έπεφταν για ύπνο. Και το πρωί που ξυπνούσαν συνέχιζαν την ευχή από εκεί που την είχαν σταματήσει. ("Κύριε Ιησού"..... Και το πρωί: "Χριστέ ελέησέ με"). Τόσο πολύ έντονο βίωμα τους είχε γίνει η προσευχή. Αυτό δείχνει το πόσο θεϊκά-ερωτικά ήταν φλογισμένες οι καρδιές τους. Ή το άλλο το αδιανόητο για μας τους ελαφροχριστιανούς: προσεύχονταν ακόμη και όταν κοιμόντουσαν. Και η ευχή σαν το ποτάμι έρεε. Οι κόμποι του κομποσκοινιού προχωρούσαν και κυλούσαν και γίνονταν φωτιά κι αέρας και ανέβαινε η προσευχή τους ταπεινά μέχρι το θρόνο του Θεού...

Νομίζεις ότι αυτά είναι πράγματα ανεφάρμοστα; Και όμως γίνονται! Δεν είναι ιστορίες κατασκευασμένες απ'τους παπάδες για να μας παίρνουν τα λεφτά και να μας κρατούν με το φόβο και το ζόρι στο "συνάφι" τους. Είναι πέρα για πέρα αληθινές. Μη ζητάς να στο αποδείξω! Είπαμε και πριν: αυτά τα πράγματα τα ζεις. Τα βιώνεις. Η πίστη μας είναι προσωπική σχέση με τον προσωπικό Θεό. "Είναι προσωπική υπόθεση της καρδιάς και όχι του μυαλού" που είπε κάποτε και μια καλή φίλη σε σχόλιό της εδώ στην αόρατη γωνιά.

Και γύρω μας υπάρχουν άνθρωποι που δε σου γεμίζουν το μάτι (αχ...πόσο έχουμε μάθει να ασχολιόμαστε, να κρίνουμε τους άλλους αντί να εστιάζουμε στα δικά μας παραπτώματα) κι όμως έχουν κάνει σπουδαίο αγώνα και έχουν συνάψει αληθινή σχέση με το Χριστό. Χωρίς τυμπανοκρουσίες. Μόνοι τους μόνω Θεώ... Πού να σου λέω ιστορίες να τρελαθείς!

Η προσευχή γίνεται, λοιπόν, βίωμα. Είναι, όμως, και χάρισμα απ'το Θεό. Υπήρχαν και υπάρχουν άγιοι άνθρωποι (δεν είναι εξωγήινοι! Σαν κι εμάς ήταν!) που προσεύχονταν ώρες ολόκληρες χωρίς σταματημό... Ξημέρωνε και ακόμη προσεύχονταν... Με δάκρυα πολλά. Άλλοι ζούσαν τη προσευχή τόσο έντονα που και χαλασμός κόσμου να γινόταν, εκείνοι δεν καταλάβαιναν τίποτα... Θείος έρωτας... Έρωτας...

Να σου πω κάτι; Μη ζοριστείς για το Χριστό. Μην κάνεις πράγματα για το Χριστό με το ζόρι. Ποτέ σου! Δεν το θέλει ο Χριστός αυτό. Θέλει την προαίρεσή σου. Αυτό ζητάει. Και το ζητάει ευγενικά χωρίς να σε πιέζει. Θέλει να του δείξουμε μόνοι μας ότι θέλουμε να τον γνωρίσουμε και να τον ζήσουμε. Μας το έδειξε με την (τρελή για όσους δεν πιστεύουν) θυσία του πάνω στο Σταυρό. Δεν έχει όρια η αγάπη φίλε/η... Ποτέ δε σταματά και πουθενά... 

Έτσι και με την προσευχή. Άμα κάνεις λίγη προσπάθεια και επιμείνεις, θα νιώσεις σε ανύποπτο χρόνο τη γλύκα της. Νομοτελειακά πράγματα... Σίγουρα πράγματα... Αλλά απόφυγε το εξής λάθος: το να θεωρήσεις την προσευχή ως συναλλαγή. Ως εμπόριο "σου δίνω-δώσε μου κι εσύ". Αυτό σημαίνει υστεροβουλία. Σημαίνει νοθεία και ψευτιά και εγωισμός και πονηριά. Και εκεί δεν ανθεί η προσευχή. Δεν αναπαύεται ο Χριστός στις καρδιές που σκέφτονται με πονηριά και ιδιοτέλεια.

Αυτό ως παρένθεση. Ως παρέκταση.

Το συμπέρασμα είναι: απόφυγε τα "πρέπει" στη προσευχή! Απόφυγε τα "πρέπει" στη ζωή σου γενικότερα! Μάθε να ζεις καθαρά, γνήσια. Και μετά θα δεις που όλη σου η ζωή θα γίνει φωτεινή, στραμμένη στον μόνο αληθινό επαναστάτη: το Χριστό. Θα δεις μετά ότι η προσευχή θα πηγάζει από μέσα σου μόνη της! Σαν το δροσερό νερό βουνίσιας πηγής. Και θα δροσίζεται η ψυχή σου! Και θα νιώθεις το Χριστό μέσα σου! Και όλα τα προβλήματα και οι φασαρίες και οι δυσκολίες και η αμαρτία θα ξεθωριάζουν μέσα σου! Θα'χεις άλλου ουρανού ελπίδα! Και δε θα φοβάσαι τίποτα. Γιατί θα'χεις ζήσει. Θα΄χεις νιώσει...

Συγγνώμη που σε κούρασα και σήμερα τόσο πολύ... 

Η δικτατορία των "πρέπει" ή αλλιώς: ζήσε με έρωτα! (Α' μέρος)

Είχα πάει ν'ακούσω μια ομιλία για την προσευχή. Ακούστηκαν πολλά σπουδαία πράγματα. Ρητά, αποσπάσματα αγιογραφικά, παραδείγματα από βιβλία. Ο ομιλητής στάθηκε ιδιαίτερα στο "αδιαλείπτως προσεύχεσθε". 

Τι σημαίνει αυτό; Πώς γίνεται να προσευχόμαστε συνεχώς; Και ξανά πάλι ρητά και πάλι συμβουλές κλπ. Μου έκανε κακή εντύπωση το ότι ακούστηκαν πολλά "πρέπει"! "Πρέπει" να κάνουμε αυτό, "πρέπει" να κάνουμε το άλλο...

Και συνεχώς αναρωτιόμουν: Γίνονται αυτά; Είναι δυνατόν να ζούμε με τα "πρέπει"; Είναι η ζωή μας ένα σύνολο αξιώσεων και θέσεων κανονιστικού περιεχομένου  που άμα δεν τις τηρήσουμε θα πάμε στην κόλαση; Ή ανάποδα: αν τα τηρήσουμε θα πάμε στον Παράδεισο; 

Η ζωή μας θέλει έρωτα! Χωρίς αυτόν όλα γίνονται νωθρά, ψεύτικα, ανούσια, άχρωμα. Ο άνθρωπος που ζει χωρίς έρωτα είναι ένας σχεδόν νεκρός άνθρωπος. Είναι μισο-ζωντανός, μισο-πεθαμένος. Και θυμήθηκα και αυτό το φοβερό που λέει ο Θεός στην Αποκάλυψη: ότι αυτούς που είναι μέτριοι στη Δευτέρα Παρουσία θα τους κάνει εμετό ("εμμέσει αυτούς")! Καλύτερη μοίρα θα'χουν οι γνήσιοι αμαρτωλοί παρά οι ψευτοχριστιανοί (όπως είμαστε οι περισσότεροι δυστυχώς).

Θυμάμαι (σχετικά με τα "πρέπει") αυτό που έλεγε και ο σπουδαίος συγγραφέας Εξιπερύ. Έλεγε πως αν θέλεις να βάλεις τους ανθρώπους να κατασκευάσουν ένα καράβι, μην τους πιέσεις, μην τους απειλήσεις, μην τους βιάσεις. Δείξε τους και έμπνευσέ τους τη μαγεία, την απεραντοσύνη και το υπέροχο της θάλασσας! Αυτό αρκεί και μόνο!

Με ξένισε, λοιπόν, το "πρέπει". Με απωθεί αυτός ο Χριστιανισμός που -δυστυχώς- καθιερώθηκε στη συνείδηση των περισσότερων σήμερα. Ο Χριστός κάθε άλλο παρά αυτά μας δίδαξε!! Στην παραβολή του Ασώτου (αυτή τη σπουδαία, ασύγκριτη παραβολή) ο Πατέρας (δλδ, ο Θεός) άφησε το γιο του τον μικρό να φύγει! Να πάει σε χώρα μακρινή! Τον άφησε να αμαρτήσει. Δεν τον πίεσε να μείνει κοντά του, αλλά του έδωσε και τη μισή του περιουσία. Το διανοείσαι αυτό;; Το φαντάζεσαι;; 

Στέκεται στην πόρτα της ψυχής και κρούει! Δεν φωνάζει, δεν ωρύεται, δεν απαιτεί, δεν πιέζει. Και, αν δεν του ανοίξεις, διακριτικά θα σ'αφήσει να κάνεις αυτό που θες. Θα σεβαστεί την ελευθερία σου. Αυτό το χαοτικό δώρο ασύλληπτου βάθους που μας έχει χαρίσει.

Αυτός είναι ο Χριστός! Ο τόσο -δυστυχώς- παρεξηγημένος στην εποχή μας...

Ας επιστρέψουμε, όμως, λίγο και στο "αδιαλείπτως προσεύχεσθε"... Είναι δυνατόν να προσευχόμαστε αδιαλείπτως; Γίνεται να'σαι στην προσευχή συνεχώς; Ακόμη και όταν δουλεύεις; Ακόμα και όταν κοιμάσαι; Δεν είναι αυτό πρακτικά αδύνατο και λογικά ανεφάρμοστο;

Όπως ανέφερα και παραπάνω, τα πάντα εξαρτώνται απ'τον έρωτα! Κι εδώ: θείο έρωτα. Όταν είσαι ερωτευμένος, σκέφτεσαι συνεχώς τον/την αγαπημένο/η σου. Ο νους σου εκεί! Κολλημένος στην εικόνα του άλλου προσώπου. Δεν πιέζεσαι, ο νους πηγαίνει αυτόματα! Σε κλάσμα του δευτερολέπτου. Μου έλεγε μια φίλη ότι όταν είχε πρωτογνωρίσει το μεγάλο έρωτα της ζωής της, προχωρούσε στο δρόμο και χανόταν. Μια φορά μάλιστα παραλίγο να την χτυπήσουν τα αυτοκίνητα, αφού -χωρίς να το καταλάβει- ξεκίνησε να περάσει μια διάβαση με κόκκινο και παραλίγο να την πατήσει ένα λεωφορείο.

Και μου θύμισε το παράδειγμα που λέει ο σεβαστός μας π.Ανδρέας Κονάνος με το γέροντα Σωφρόνιο που, στη Γαλλία, στο αυτοκίνητό του προσευχόταν και χανόταν στους δρόμους. Παρασυρόταν απ'τη γλύκα της προσευχής και μετά δεν ήξερε που βρισκόταν!

Ο Χριστός είναι μια αγάπη! Πάνω απ'όλες τις αγάπες αυτού του κόσμου, αφού είναι όχι χοϊκής φύσης η αγάπη αυτή, αλλά θεϊκή. Δεν εξηγούνται αυτά τα πράγματα με τη λογική, γιατί είναι υπέρλογα. Δεν έχουν θεωρητικές τοποθετήσεις και θεμελιώσεις, αφού είναι θέμα βιώματος, εμπειρίας και καρδιάς.

Όταν αγαπήσουμε το Χριστό, τότε θα νιώσουμε την παρουσία του μέσα μας. Θα τη νιώσουμε και δε θα θέλουμε μετά με τίποτα να τον αφήσουμε. [Αλλά και αν τη χάσουμε, μπορούμε να επανασυνδεθούμε διαμέσου της εξομολόγησης]. Πείνα και δίψα πνευματική, ακόρεστη. Όσο θα νιώθουμε μέσα μας αυτή τη χαρά (τη γλύκα της προσευχής) τόσο πιο πολύ θα θέλουμε να προσευχόμαστε. Θα γεμίζουμε από μια χαρά τέτοια που η καρδιά μας θα πηγαίνει να σπάσει!! Πώς να χωρέσει μια τέτοια θεϊκή χαρά σε μια τόσο μικρή και χοϊκή καρδιά; Είναι ανεπανάληπτα πράγματα αυτά...

Αύριο η συνέχεια. Συγγνώμη αν σε κούρασα!